Vlaamse Open City Architectuur (VLOCA)
Een slimme regio moet meer zijn dan een verzameling slimme eilandjes. Daarom werken we aan een gedeeld, gestandaardiseerd digitaal bouwplan.
De smart city bloeit als nooit tevoren. Overal in Vlaanderen ontdekken steden en gemeenten hoe technologie het leven van hun burgers aangenamer, gezonder en veiliger kan maken.
Een goede zaak, natuurlijk. Al komt het er tegelijk op aan om wildgroei te vermijden. Want smart-cityoplossingen zijn krachtiger naarmate ze getuigen van meer standaardisering en interoperabiliteit – bijvoorbeeld op het gebied van dataverwerking. En dat op drie niveaus:
- binnen steden of gemeenten – Als oplossingen verschillende beleidsdomeinen overschrijden, kunnen ze problemen op een holistischere manier aanpakken.
- tussen steden of gemeenten – Als lokale besturen kunnen aansluiten op bestaande technologische systemen, hoeven ze niet telkens het warm water uit te vinden. Bovendien vergemakkelijkt dat letterlijk grensoverschrijdende oplossingen.
- tussen overheden, bedrijven en burgers – Als er zekerheid is over technologische standaarden, stimuleert dat de zoektocht naar en samenwerking aan nieuwe slimme oplossingen.
Het opzetten van zo’n Vlaams ecosysteem voor smart-citytechnologieën is het doel van de Vlaamse Open City Architectuur (VLOCA).
Imec-whitepaper: hoe een slimme stad meer moet worden dan de som der slimme delen
In een smart city is de slimme som meer dan de slimme delen. Imec schreef een whitepaper over die holistische visie.
VLOCA door cocreatie
In 2019 kende het Agentschap Binnenlands Bestuur een projectsubsidie toe aan VITO en imec voor de opstart van VLOCA vanuit de nood aan een gemeenschappelijk (open) databeleid en bijhorende architectuur om data tussen verschillende bestuursniveaus (Vlaams, provinciaal, intergemeentelijk, gemeentelijk), burgers, bedrijven en kennisinstellingen uit te wisselen. VLOCA draagt dan ook bij aan de overkoepelende Vlaamse structuur om de veelheid aan lokale initiatieven te stroomlijnen.
Het was aan imec en VITO om het traject van het ontwerp van de Vlaamse Open City Architectuur te coördineren. Niet door technologieën van bovenaf op te leggen. Wel door samen met lokale besturen, bedrijven en andere belanghebbenden na te denken over richtlijnen voor een vlotte uitwisseling van gegevens tussen IT-systemen.
De betrokkenheid van de lokale besturen is daarbij cruciaal. Dat garandeert dat het verhaal van de slimme stad behapbaar blijft voor iedereen – ook voor wie weinig technologische expertise in huis heeft.
Een belangrijk aandachtspunt doorheen het hele project is dat er altijd voldoende waarborgen moeten zijn voor de bescherming van persoonsgegevens.
VLOCA-Kennishub
In 2020 ging VLOCA van start met een tweesporenaanpak – het VLOCA-waardenmodel:
- We ontwikkelden een gedeeld referentiekader in samenwerking met kenniscentra, bedrijven, lokale besturen en burgerorganisaties. Dat kader bestaat uit principes, concepten en architectuurcomponenten.
- We vertaalden de resultaten van die inspanning naar draaiboeken waarin (lokale) overheden de instrumenten vinden – zoals technologische roadmaps en gevalideerde bestekken – om vlot nieuwe smart-citytoepassingen te bouwen conform de Vlaamse Open City Architectuur. Door deze inzichten in verschillende thematische VLOCA-trajecten te ontwikkelen, verscheen er gaandeweg een generieke Vlaamse Open City Architectuur. Die kan dan weer aan de praktijk worden getoetst bij nieuwe thema’s. Als basis voor deze aanpak werd daarvoor het VLOCA-waardenmodel ontwikkeld.
Alle inzichten worden systematisch gebundeld in de online VLOCA-kennishub, dé plek voor cocreatie met alle betrokkenen. Dit platform vormt een onmisbaar onderdeel van een gedragen Vlaamse Open City Architectuur. Deelnemers kunnen hier online standaarden, principes en/of technische specificaties ontwikkelen en eenvoudig raadplegen via de semantische zoekfuncties.
Thematische VLOCA-trajecten
De thematische VLOCA-trajecten bestonden uit verschillende workshops met belanghebbenden:
- databroker: een verkenning van databrokercomponenten binnen de VLOCA-referentiearchitectuur
- water in de stad: de ontwikkeling van functionele en technische draaiboeken voor de aanpak van uitdagingen rond duurzaam waterbeheer en klimaatadaptatie
- mobiliteit en Hoppinpunten: de formulering van een geschikt informatiemodel voor het delen van de juiste data voor een vlotte overschakeling tussen vervoersmodi
- circulaire economie: een duurzaamheidsproject van een tiental partijen in samenwerking met SHAREPAIR
- digital twins: in 2021 publiceerde imec de eerste versie van de whitepaper over onderzoeksinzichten rond digital twins – meteen ook het startschot voor het technische cocreatietraject over digital twins. Tijdens deze workshop creëerden we samen met de deelnemers onder andere een gemeenschappelijk referentiekader van een digital twin aan de hand van onderzoeksinzichten. Raadpleeg de verslagen en presentaties van workshop 1 en workshop 2.
Alle verslagen en presentaties van de thematische VLOCA-trajecten kun je raadplegen op de online VLOCA-kennishub.
VLOCA-charter
De basis werd gelegd voor het VLOCA-charter dat de hoofdprincipes van de Vlaamse Open City Architectuur samenvat.
Sinds 2022 is VLOCA een zelfdragende organisatie, waarbij imec en VITO het kernteam bij ABB blijven ondersteunen met gerichte kennis over architectuur en thematische trajecten.
Meer weten?
Of wil je zelf je kennis en ideeën delen? Bezoek de VLOCA-kennishub.
