Met het Hackable City of Things-initiatief wil imec burgerinitiatieven en actiegroepen betrekken bij het vormgeven van de stad van morgen.
In het najaar van 2019 konden innovatieve projecten worden ingediend. Een team van imec-experten beslisten om de oplossing van Klankentappers, een fusie van de burgerinitiatieven Gents Milieufront (GMF), Merksem Leefbaar & Bewonersgroep Luchtbal Noord, verder te ondersteunen. Imec faciliteert de selectie van de geluidssensoren en visualisatie van de geluidsdata voor burgers.
Burgerinitiatieven Gents Milieufront, Merksem Leefbaar & Bewonersgroep Luchtbal Noord verenigden zich onder de naam Klankentappers.
Dit citizen-scienceproject wil burgers en technologie inzetten om het geluid van de stad fijnmaziger in kaart te brengen.
“Bij ons leeft al langer bezorgdheid over geluid en geluidshinder. De wijk Luchtbal ligt, net als Merksem, vlak bij de Antwerpse Ring en andere grote wegen.” zegt Jeroen De Cock van Bewonersgroep Luchtbal Noord.
“Nu is de Oosterweelverbinding in opstart. Er wordt beloofd dat de leefkwaliteit er dankzij die werken op vooruit zal gaan. Daarom interesseert het ons om het geluid te meten voor, tijdens en na de werken.” Het GMF dacht dan weer vooral aan het geluid midden in de stad, in de breedste zin van het woord”, zegt Bart Van Acker van GMF.
“Iedereen is op een of andere manier gevoelig voor geluid. Enigszins paradoxaal noemt men geluid soms een ‘stille doder’. Onze doelstellingen verschillen, maar zijn complementair en dat maakt Klankentappers des te meer relevant.”
Na een jaar coronapauze ontwikkelen en testen de Klankentappers samen met imec Vlaanderen, Makerspace Antwerpen en imec Waves-onderzoeksgroep, een eerste prototype van een omgevingsgeluidsensor die burgers aan hun gevel kunnen bevestigen om geluidsoverlast in kaart te brengen.
“In het ideale geval wordt het iets dat zo eenvoudig is dat je het zelf kunt bouwen uit een pakket met componenten, voor een prijs die belangstellende burgers bereid zijn te betalen.”, zegt Jeroen De Cock. “Geluid meten is echter complexer dan bijvoorbeeld luchtkwaliteit, waarvoor het project Curieuzeneuzen burgers inzette.”
“De toestellen moeten de gegevens verzenden via wifi.”, vult Bart Van Acker aan. “Het zou fijn zijn als er een artificieel-intelligentieprogramma is ingebouwd dat geluiden kan identificeren. Met genoeg geld kan dat, maar we zullen moeten kiezen aan welke functies we ons budget besteden.”
Klankentappers wil immers geluid fijnmaziger in kaart brengen.
“Er bestaan al tientallen apps die van je smartphone een geluidsmeter maken.”, zegt Van Acker. “Daar kan je leuke dingen mee doen, maar de data zijn onder voorbehoud. De metingen zijn niet nauwkeurig genoeg. Zulke apps dragen vooral bij tot de bewustmaking van mensen, een beetje zoals de fijnstofmeters die we met Gents Milieufront in het verleden zelf bouwden.”
“De overheid is dan weer verplicht metingen te doen om een geluidsbelastingkaart op te maken.”, zegt Jeroen De Cock.
”Het aantal meetpunten is echter heel beperkt. Voor de hele stad Antwerpen zijn er bijvoorbeeld hoogstens een twintigtal en er wordt bovendien slechts op gering aantal tijdstippen gemeten. Die data worden vervolgens door een rekenkundig model gehaald, gebaseerd op veronderstellingen. De huidige geluidskaarten geven dus enkel het waarschijnlijke geluidsniveau weer.”
“Het gaat inderdaad enkel over gemiddelden.”, zegt Bart Van Ackers. “Wij hopen op termijn nauwkeurigere data te kunnen genereren, die we ter beschikking kunnen stellen van overheden en van elke burger die erom vraagt.”
Jeroen De Cock: ”Het lijkt ons zeker ook een optie dat lokale overheden toestellen zouden financieren, aangezien zij uit een fijnmazig netwerk bruikbare informatie kunnen halen.”
Eerst dus echter de testfase deze zomer. “We gaan experimenteren, metingen doen en spelen met variabelen om deze data dan te bezorgen aan imec.”, legt Bart Van Acker uit.
“Werken de toestellen? Wat kunnen we aan en wat lukt nog niet? Hopelijk doen we een stap naar een burgerwetenschapsproject met impact.”
Proof of concept
- Tijdens de zomer van 2021 testen we in steden Gent en Antwerpen 10 omgevingsgeluidsensoren uit, om te leren hoe precies ze omgevingsgeluid kunnen meten en hoe bestendig ze zijn voor omgevings- en weersinvloeden.
Afbeelding van het 'proof-of-concept'-ontwerp van de geluidsensorkit.
- De volledige info (hardware, software, handleiding en cloud componenten) van het 'proof-of-concept'-ontwerp van de geluidsensorkit is open source beschikbaar, en dus vrij te ontwikkelen en gebruiken door iedereen.
Verder lezen over slimme omgeving en andere thema’s?
- Lees ook het eerder verschenen artikel over de het eerste Hackable City of Things initiatief.
- Ontdek al onze projecten.
Noot: een licht aangepaste versie van het artikel verscheen eerder in Kerk en Leven.
