Artificiële intelligentie: van deepfake tot voorspellende geneeskunde

Almaar vaker duikt artificiële intelligentie (ook wel AI) op in het nieuws: denk maar aan de verbluffend realistische deepfakevideo’s van Tom Cruise of premier De Croo, de AI-programma's waarmee je kunstwerken in de stijl van Picasso of Banksy kan genereren, of ChatGPT, het AI-programma dat zonder enig probleem deze tekst geschreven zou kunnen hebben. Ook in het dagelijkse leven sluipt AI binnen. De chatbot die je verder helpt op een website, Siri die je suggereert om op tijd te vertrekken naar je volgende afspraak, de spamfilter van je inbox of de gepersonaliseerde suggesties van Netflix: telkens is AI aan het werk om patronen te herkennen in een massa data.

Tegelijk brengt AI ook grote uitdagingen met zich mee. De technologie is een echte krachtpatser als het op berekeningen en dataverwerking aankomt. Dat vereist een enorme versnelling in de miniaturisatie van chiptechnologie, en het maakt van AI voorlopig nog een echte energievreter. De onderliggende complexiteit van AI-systemen gaat ook ons bevattingsvermogen te boven. AIs we systemen voor de volle honderd procent willen vertrouwen, moeten we begrijpen hoe hun beslissingen tot stand komen. Dat vraagt om de ontwikkeling van ‘verklaarbare’ AI, die voor iedere beslissing onmiddellijk ook een verklaring geeft. Bovendien zijn er heel wat ethische vraagstukken: AI heeft zelf geen ethisch bewustzijn en gaat zich gedragen volgens de data waaruit het heeft geleerd. Er zijn daarom nieuwe wetten en regels nodig over hoe we met AI – en de data die er de brandstof voor vormt - moeten omgaan.

Zeker is dat we vandaag nog maar een voorsmaakje gekregen hebben van wat AI in z’n mars heeft om de medische wereld, de industrie, mobiliteit en lokaal beleid ingrijpend te veranderen. Denk aan AI die helpt om hartritmestoornissen te voorspellen of om de eerstelijnszorg te ontlasten, AI die het printproces van 3D-printers kan bijsturen, AI die verkeersstromen in de haven kan optimaliseren, AI die via digitale tweelingen kan voorspellen wat de impact van beleidskeuzes zal zijn op de complexe realiteit van een stadsomgeving.   

En wat de toekomst nog meer brengt? Robots kunnen AI letterlijk handen en voeten geven, zodat ze op termijn steeds meer taken kunnen leren en ons leven gezonder, comfortabeler en beter kunnen maken. Het is een spannende, maar nog erg uitdagende volgende stap voor artificiële intelligentie.