Imecs innovatiecanvas- componenten & toepassingen
Innovatrix is een innovatiecanvas dat imec zelf heeft ontwikkeld. De voorbije 10 jaar hebben we er meer dan 100 verschillende innovatieprojecten mee ondersteund, gaande van pre-incubatie ideeën en starters tot kmo-projecten en complexe innovatietrajecten met een veelheid aan stakeholders.
We hebben ons eigen canvas ontworpen omdat we merkten dat er behoefte was aan een totaalinstrument waarin zowel een gebruikersgericht als strategisch perspectief gecombineerd wordt. Innovatrix combineert verschillende innovatieframeworks en bouwt erop voort. We hebben de bouwstenen van onder andere het Validation Board (Maurya) uitgebreid met innovatiecriteria uit andere frameworks, zoals de Business Model Matrix (Ballon), het Business Model Canvas & Value Proposition Canvas (Osterwalder) en het Five Forces Framework (Porter). Bovendien hebben we extra criteria toegevoegd die volgens ons ontbraken. Centraal in het gebruik van Innovatrix staat het oplijsten van de meest kritische assumpties en deze vervolgens stapsgewijs (in)valideren.
Innovatrixbestaat uit 8 belangrijke criteria die relevant zijn voor elk innovatieproject.
Klantensegment
Noden
Huidige praktijken
Waardepropositie
Oplossing
Belangrijkste partners
Waardecaptatie
Obstakels
Imecs Innovatiecanvas
Het innovatiecanvas opstellen
- Klantensegment: wie is je doelgroep?
Eén van de belangrijkste voordelen van Innovatrix is dat je eenvoudig verschillende stakeholdersegmenten kan onderscheiden: klanten, eindgebruikers, betalers, belangrijke beslissers enz. Het bord maakt een duidelijk onderscheid tussen die segmenten omdat ze vaak verschillende behoeften, gewoontes en attitudes hebben. Die bepalen en beïnvloeden mee je toekomstige oplossing en waardepropositie.
Het canvas is zo ontworpen dat je makkelijk meerdere segmenten naast elkaar kan visualiseren. Hierdoor behoud je een overzicht en is het mogelijk om een beter beeld te krijgen op:
- De verschillende segmenten (klant of eindgebruiker), waardoor je in één oogopslag de tegenstellingen, relaties en overeenkomsten kan bekijken;
- De verschillende (bedrijfsmodel)scenario’s en hun implicaties beter vergelijken;
- De strategieën op korte en langere termijn;
- De (eventuele) koerswijzigingen van je bedrijf;
- De relaties tussen de verschillende stakeholders.
In een platformmodel als AirBnb kunnen we Innovatrix gebruiken om de twee belangrijkste rollen op het platform te onderscheiden: de verhuurder en de huurder.
- Behoeften: wat is de opportuniteit of het probleem?
Door de behoeften te definiëren leer je de personen of organisaties in je doelsegment beter kennen. Je analyseert hun huidige situatie, hun problemen en hun doelstellingen. Wat is de impact van hun behoeften? Hoe frequent komen ze voor?
- Huidige gewoonten: hoe gaan je stakeholders momenteel om met het probleem?
De huidige gewoonten beschrijven hoe personen of organisaties op dit moment omgaan met het geïdentificeerde problemen. Mogelijk hebben ze hun gedrag aangepast of bestaan er alternatieve oplossingen, al dan niet aangeboden door je concurrenten.
In essentie kijken de huidige gewoonten naar de bestaande ervaring van je doelsegment. Die oplossingen en gewoonten identificeren en evalueren is cruciaal om het probleem te doorgronden en na te gaan wat werkt en wat niet, en waarom.
Voor AirBnb wees de combinatie van de behoeften en de huidige praktijken van zowel verhuurders als huurders op een echte marktopportuniteit.
- Waardepropositie: wat bied je aan?
De waardepropositie betekent letterlijk de toegevoegde waarde die je je eindgebruikers biedt door een probleem op te lossen. In een ideale wereld is waarde tastbaar en kwantificeerbaar (bv. sneller of goedkoper). In de realiteit is waarde vaak minder duidelijk te definiëren. Daarom wordt een waardepropositie omschreven als een overtuigende, klantgerichte verklaring die aangeeft hoe jouw nieuwe product- of dienstenaanbod een bepaald probleem zal oplossen.
Bain & Company hebben voor zowel B2C- als B2B-projecten de zogenaamde Waarde-elementen ontwikkeld. Deze vormen een goed startpunt voor het definiëren van je waardepropositie. Een goed geformuleerde waardepropositie is opgebouwd uit een weldoordachte combinatie van waarde-elementen.
AirBnb bood duidelijke waarde voor zowel verhuurders als huurders: particulieren kunnen hun eigendom makkelijk te huur aanbieden, terwijl huurders makkelijk accommodatie kunnen boeken en geld kunnen besparen
- Oplossing: hoe ga je deze waarde leveren?
Een waardepropositie definiëren is één ding, deze effectief realiseren en leveren aan je segmenten is nog iets anders. Welke (digitale) componenten heb je nodig om je waardepropositie te kunnen leveren? Wat zijn de voornaamste capaciteiten van jouw organisatie die dit kunnen mogelijk maken? Kan je alles alleen of heb je partners nodig?
- Belangrijkste partners: voor welke specifieke componenten heb je partners nodig?
'Belangrijkste partners' zijn de minimale partners om je waardepropositie te kunnen realiseren. Je beschrijft de relaties die je nodig hebt met andere bedrijven en/of (overheids)organisaties die absoluut noodzakelijk zijn om je innovatie te kunnen leveren of mogelijk maken.
- Waardecaptatie: wat krijg je hiervoor terug?
Waardecaptatie gaat over waarde terugkrijgen voor wat je hebt gecreëerd en geleverd. Met andere woorden: waardecaptatie gaat om de voordelen voor jezelf, voor je eigen organisatie, terwijl de waardepropositie gaat om de voordelen voor jouw klant(en).
De voordelen voor jezelf kunnen zowel financieel (terugkerend of eenmalig) als niet-financieel zijn (bv. naamsbekendheid, data, community). Uiteraard kan er pas sprake zijn van een functioneren businessmodel als er ten minste één segment financiële waarde genereert voor jouw organisatie. Bij een financiële waarde is het belangrijk om duidelijk en gedetailleerd te zijn over de onderliggende inkomsten en prijsmechanismen.
Naast de geldelijke vergoeding ontvangt Airbnb ook niet-financiële waarde. Mond-tot-mondreclame zorgt immers voor naamsbekendheid en een communitygevoel. Bovendien ontvangt Airbnb gegevens van verhuurders en huurders, waarmee het zijn dienstverlening kan optimaliseren.
- Obstakels: wat zijn de risico's voor je businessidee?
Obstakels zijn de zaken die je innovatieproject doen mislukken. Ze kunnen verband houden met alle andere zeven innovatiecriteria of net heel specifiek verband houden met één ervan. Voorbeelden hiervan zijn wettelijke beperkingen, de complexiteit van je oplossing, de intensiteit van de nood, enz.
Wees kritisch voor jezelf, elk idee heeft potentiële struikelblokken! Pas door ze te benoemen, kan je er de nodige acties aan koppelen.
Aangezien gasten bij particulieren slapen, speelt vertrouwen een cruciale rol in het Airbnb-model. Steden kunnen ook wetgeving opleggen om Airbnb te weren uit bepaalde wijken. Dit laatste heeft het model van Airbnb reeds in het verleden onder druk geplaatst.
Imecs innovatiecanvas in de praktijk – Airbnb
Het onderstaande voorbeeld van AirBnb is slechts één toepassing van het innovatiecanvas. Bekijk het bord van AirBnb hier.
Wil je ...
- jouw eigen business of innovatie-idee uitwerken?
- verschillende doelgroepen vergelijken?
- nagaan welke impact een koerswijziging heeft op je businessidee?
- de relaties tussen belangrijke stakeholders in kaart brengen en bespreken?
Probeer het Innovation Board dan uit. Klik hier om meteen aan de slag te gaan.
