Tijd voor de gamificatie van gezond leven

Gezond leven is geen kernfysica. In z’n boek ‘Wat maakt het uit’ lijst spoedarts Sam Proesmans vier simpele vuistregels op waarmee we 80 procent van alle kwalen te slim af kunnen zijn. En toch blijkt het in de praktijk lastig. Maar wat als technologie ons een handje helpt om gezond leven leuk te maken?

Het is een bizarre bekentenis voor een professor, maar aan het begin van mijn academische loopbaan was blokken niet altijd evident. Zeker als ik voor mezelf niet precies kon uitmaken waarvoor ik de kennis nodig zou hebben. En dus ging ik op zoek naar manieren om de motivatie op te krikken. Een nuttige toepassing vinden, hielp mij het meest. Maar die stimuli verschillen voor iedere student: een reep chocolade na elk hoofdstuk, een eindje hardlopen of accordeon spelen. Het zijn eenvoudige truukjes om je brein te bespelen zodat je gemotiveerd blijft om een taak tot een goed einde te brengen. Met een duur woord: nudging. En het blijkt wonderwel te werken, vooral als je kiest voor positieve stimulatie.

De grootste besparing in de gezondheidszorg bereiken we door meer mensen ervan te overtuigen om gezonder te leven. De basisregels uit Proesmans’ boek zijn verrassend eenvoudig: een halfuur per dag bewegen, je bmi onder de 30 houden, niet roken en gezond eten. Kunnen we de trukendoos van nudging gebruiken om gezonder te leven? En kan technologie ons daarbij helpen?

Voor een stuk gebeurt het al. Als ik lang stilgezeten heb, maant m’n smartwatch me via allerlei bliepjes en trillingen aan om op te staan. Maar eerlijk: vandaag is dat soort technologie niet overtuigend genoeg om echt een verschil te maken in vaak vastgeroeste ongezonde gewoontes. De meeste mensen beseffen dat hun slim horloge gewoon handelt volgens een voorgeprogrammeerd algoritme. Het is niet accuraat genoeg en de stimuli houden weinig rekening met de grote verschillen tussen mensen, en de omstandigheden waarin ik me bevind.

Gevoed door meer en preciezere data over m’n lichaam, over de context waarin ik me bevind en over m’n persoonlijkheid, kan de technologie het vertrouwen herwinnen. Met de doorbraak van artificiële intelligentie beschikken we over de sleutel om snel een combinatie te maken tussen al die datastromen. Nudges richting gezond gedrag hoeven dan niet meer zo schreeuwerig gepresenteerd te worden, doordat ze vele malen effectiever worden. Ze zijn meer persoonlijk, juister en daardoor uit zichzelf meer overtuigend.

Zie het als een persoonlijke AI-buddy die het beste met ons voorheeft, een coach die tips geeft en stimuleert op maat, met kennis van je agenda, je eetpatroon, je lichaam, en met enkel die nudges die voor jou werken. Dat kan bijvoorbeeld een door AI gegenereerd beeld zijn dat toont hoe je er gaat uitzien als je gaat sporten, of stopt met roken, of een slimme voedingskeuze maakt.  

Het kan de uitdaging om gezond te blijven makkelijker maken. Op termijn zou technologie nog een stap verder kunnen gaan, en bouwen we een digitale tweeling van het menselijk lichaam. Een avatar die blootgesteld wordt aan dezelfde voeding, beweging en context als jij. Het zou ertoe kunnen leiden dat we accuraat berekenen welke gezondheidsrisico’s je ontloopt bij elke gezonde keuze. Alsof je een verslavende game speelt. Einddoel? Zo lang mogelijk gezond blijven.

Dit artikel verscheen eerder als column in De Tijd.