DISCO: innovaties voor stedelijke logistiek

Hoe ziet een aangename, duurzame stad eruit? Met veel groen en weinig zwaar verkeer. Maar ook met terrasjes en boetiekjes. Want een duurzame stad mag ook plezant zijn, toch? 

Voor lokale besturen is dat een uitdaging: duurzaamheidsdoelstellingen verzoenen met stedelijke logistieke functies. Want die horecazaken en winkels moeten elke dag bevoorraad worden – naast andere leveringen aan particulieren en bedrijven. Daar zijn een boel verkeersbewegingen voor nodig. En die zetten de leefbaarheid onder druk.

Open en optimaal logistiek netwerk

Een mogelijke sleutel tot de oplossing is het fysieke internet. Dat is een visie op logistiek die zich spiegelt aan informatie-uitwisseling op het digitale internet. Het streeft naar een hypergeconnecteerd, open netwerk waarin goederen automatisch de meest efficiënte route volgen en transportinfrastructuur optimaal wordt benut. Bijvoorbeeld omdat (een deel van) de vracht vlot kan worden overgeslagen op andere vervoermodi, van andere transportbedrijven – wat we gestandaardiseerde interfaces noemen.

Die efficiënte benutting van de transportinfrastructuur moet lokale beleidsmakers als muziek in de oren klinken. Zeker als ook lokale regels rond de logistieke bediening van de stad kunnen worden opgenomen in de geautomatiseerde planningtools.

Gereedschapskist voor het fysieke internet 

Hoe maken we die visie van het fysieke internet waar? Niet van de ene dag op de andere. Er is nood aan een reeks innovatieve tools die zo’n hypergeconnecteerd netwerk mogelijk maken. Dat is het doel van het Europese project DISCO – voluit data-driven integrated synchromodal, collaborative and optimized urban freight meta model. 

DISCO werkt aan een verzameling van oplossingen voor stedelijke logistiek, geïnspireerd op het fysieke internet. Die oplossingen beslaan vijf domeinen:

1. duurzame lastmile-deliveries (DISCOPROXI) – Kunnen we leegstaande winkelruimtes gebruiken om een netwerk van microhubs op te zetten voor lage-emissietransporten?

2. geavanceerde datacollectie (DISCOLLECTION) – Hoe vergaren en gebruiken we realtimedata om vrachtnetwerken efficiënt, dynamisch en geïntegreerd te beheren?

3. multimodale logistieke terminals (DISCOBAY) – Hoe gebruiken we die terminals op minder drukke tijdstippen als microhubs voor de levering of ophaling van pakketten?

4. efficiënte stoepleveringen (DISCOCURB) – Hoe zorg je ervoor dat leveringen aan winkels, cafés, … zo weinig mogelijk hinder veroorzaken voor andere weggebruikers en bewoners?

5. optimalisatie van onderbenutte infrastructuur (DISCOESTATE) – Kunnen we gebouwen die niet dagelijks worden gebruikt, zoals tentoonstellingsruimtes en stadions, inzetten als consolidatiecentra voor lastmile-deliveries?

Al die oplossingen hebben één ding gemeen: er moet massaal veel data voor worden gedeeld: bezetting van panden en voertuigen, leveropties, regelgeving, realtime verkeersdata, enzovoort. En dat op een vlotte, veilige en betrouwbare manier.

Hier komen we op een terrein waarin imec de laatste jaren tonnen ervaring heeft opgebouwd: data spaces. Dat zijn decentrale netwerken: alle spelers behouden de controle en het eigendom van hun eigen data. Toch kan data probleemloos circuleren, zolang iedereen zich houdt aan de afgesproken standaarden.

Imecs expertise – vanuit projecten zoals PILL, SYTADEL en ReNEW zal dus binnen DISCO worden aangewend voor het ontwerp en de architectuur van logistieke data spaces. Concreet bouwt imec aan tools om data van verschillende partijen en toepassingen te ontsluiten en te verbinden, en om steden te connecteren met die data space.

Getest in Gent

De oplossingen worden verkend met logistieke en overheidspartners in living labs in de deelnemende steden: Helsinki, Kopenhagen, Thessaloniki, en Gent.

In Gent zullen VIL, Be-Mobile, Stad Gent en imec bouwen aan een dynamisch beleidsinstrument voor stedelijke logistieke toegangscontrole – urban access control (UAC).

Die UAC is een concept waar imec al langer aan werkt in projecten zoals TOKEN. We ontwikkelen middleware die een rechtstreekse verbinding maakt tussen:

• stedelijke beleidsplatformen

• logistieke planningstools voor regionaal transport

• logistieke planningstools van lokale lastmile-operatoren

Door die koppeling kan een logistieke planning dus automatisch worden afgestemd op de lokale toegangsregels van een stad. De UAC kan zelfs duurzame lastmile-alternatieven voorstellen aan lokale logistieke planners.

Katalysator voor slimme stedelijke logistiek

Het DISCO-project loopt van mei 2023 tot november 2026. De ontwikkelde oplossingen beloven een katalysator te worden voor logistieke optimalisatie in Europese steden.

De door Be-Mobile ontworpen tool in de Gentse living lab zal worden verbonden met de overige DISCO-tools en worden aangeboden aan de andere steden die aan het project deelnemen.

Het imec-project slimme stadsdistributie zal verder bouwen op de UAC voor integratie in Leuven en Hasselt.

Meer weten? Neem contact op via de onderstaande knop.