2022: Een donker jaar met een zilveren randje

Het voorbije jaar was niet meteen een hoogvlieger voor mens en maatschappij: we hebben de ene crisis vlotjes ingeruild voor de andere, én er zelfs nog een stevige schep bovenop gedaan.

Imec CEO Luc Van den hove blikt terug op een donker jaar, maar ontwaart – ondanks alles – een zilveren randje.

2022: het jaar van de wereldwijde ‘polycrisis’

De coronapandemie kunnen we gelukkig stilaan achter ons laten, weliswaar zonder al het menselijke leed en de meer dan zes miljoen dodelijke slachtoffers wereldwijd te vergeten. Die crisis hebben we echter ingeruild voor een nog grotere geopolitieke instabiliteit, oorlog in Europa, een klimaat dat het noorden kwijt is, en een economische, monetaire én energiecrisis om u tegen te zeggen.

Eigenlijk bevinden we ons in een ‘polycrisis’ waarbij verschillende negatieve trends elkaar versterken, en met elkaar verbonden zijn tot een bijna onontwarbare knoop.  

Een zilveren randje

En toch is de situatie niet hopeloos. Ondanks alle tegenslagen heeft de mensheid het voorbije jaar immers ook een aantal stappen voorwaarts gezet. Het is een zilveren randje dat we te danken hebben aan het technologisch vernuft en de veerkracht van de mens, en onze wil om er samen tegenaan te gaan.   

Eén van de meest herkenbare successen die de wereld de afgelopen maanden heeft geboekt, is onze overwinning op de coronapandemie. Uiteraard is het virus niet verdwenen, en toekomstige opstoten zijn zeker niet uit te sluiten. Maar volgens de Wereldgezondheidsorganisatie komt het einde van de pandemische fase nu echt wel in zicht. Het is een mooi voorbeeld van hoe onze gezamenlijke inspanningen om het virus in te dijken hun vruchten afwerpen.

“Eigenlijk bevinden we ons in een wereldwijde ‘polycrisis’: verschillende negatieve trends versterken elkaar, en zijn met elkaar verbonden tot een bijna onontwarbare knoop.”

Ook op energie- en klimaatvlak zagen we het afgelopen jaar één en ander bewegen. Het mag dan wel noodgedwongen zijn, en we zijn er nog lang niet, maar eindelijk slagen we erin om versneld een omslag te maken naar het gebruik van hernieuwbare energiebronnen en meer duurzame productieprocessen.

Zo zijn er de Europese – en met name de Belgische – ambities op het vlak van groene waterstof. Groene waterstof is een essentieel ingrediënt om sectoren die moeilijk te elektrificeren zijn koolstofneutraal te maken; denk aan langeafstandstransport of de staal- en cementindustrie. Het is een domein waartoe ook imec een bijdrage wil leveren. Ons onderzoek naar nanomesh-structuren zou op termijn bijvoorbeeld kunnen bijdragen aan een kostenefficiëntere productie van deze groene energiebron.

De beslissing van de Europese Unie om vanaf 2035 de verkoop te verbieden van nieuwe auto’s met een verbrandingsmotor is eveneens een belangrijke stap voorwaarts. Het is een maatregel die niet alleen door klimaatexperts van nabij wordt gevolgd. Ook voor autoconstructeurs en hun toeleveranciers heeft dit verstrekkende gevolgen, niet in het minst voor producenten van chiptechnologie. Elektrische auto’s bevatten nu eenmaal dubbel zoveel microchips als traditionele modellen, nog maar eens een voorbeeld van de dominante positie die deze technologie in onze levens inneemt.

“Om verder te groeien, is internationale samenwerking een must. En zoals het er nu naar uitziet, hebben belangrijke geopolitieke en economische blokken zoals de EU, Japan en de VS dat wel degelijk begrepen.”
 

Initiatieven die de ecologische voetafdruk van de chipindustrie willen verminderen, zijn dus andermaal een goede zaak. Het enthousiasme waarmee partners de voorbije maanden instapten in Semi’s ‘Semiconductor Climate Consortium’ of imecs ‘Sustainable Semiconductor Technology & Systems (SSTS)’-programma belooft wat dat betreft veel goeds.

Tenslotte hebben ook de Chips Acts – die het afgelopen jaar door verschillende landen en regio’s in het leven werden geroepen – het potentieel om voor een zilveren randje rond ’22 te zorgen. Meer dan ooit kunnen zij een verdeelde wereld verbinden. Evident is dat niet, want door sommigen worden de Chips Acts net gezien als hét middel om een protectionistische koers te varen – maar het kan ook anders.

“Ik ben ervan overtuigd dat de uitdagingen die op ons liggen te wachten ons uiteindelijk een boost zullen geven om de wereld van morgen verder – en beter – vorm te geven.”

Uiteraard geven de Chips Acts regio’s de mogelijkheid om hun R&D te versterken en een prominentere positie in de waardeketen in te nemen. Maar om verder te groeien, is internationale samenwerking een absolute must. En zoals het er nu naar uitziet, hebben belangrijke geopolitieke en economische blokken zoals de EU, Japan en de VS dat wel degelijk begrepen.

Perspectief op een gouden toekomst

Wil ik daarmee zeggen dat alle problemen definitief van de baan zijn? Uiteraard niet. De volgende weken en maanden zullen een heuse uitdaging vormen – gekenmerkt door internationale conflicten, inflatieperikelen en economische onzekerheid. Het is een klimaat dat ongetwijfeld ook op de chipindustrie zijn sporen zal nalaten: terwijl de nood aan microchips nog nooit zo groot is geweest, dreigen geopolitieke strubbelingen voor nog meer disruptie in onze sector te zorgen.

Er is dus nog veel werk aan de winkel om van dat zilveren randje een gouden toekomst te maken. Maar door samen te werken, zullen we opnieuw uit het dal klimmen en er sterker uitkomen. Meer zelfs: ik ben ervan overtuigd dat de uitdagingen die op ons liggen te wachten ons uiteindelijk een boost zullen geven om de wereld van morgen verder – en beter – vorm te geven.