Soms schiet technologie te hulp in domeinen waar je dat het minst verwacht. Neem nu het sociale isolement van ouderen – een belangrijke maatschappelijke uitdaging in onze steden.
City of People is een initiatief van de Stad Gent. Het neemt complexe maatschappelijke problemen onder handen door de Gentenaars nauwer te betrekken en samen oplossingen te bedenken, te maken en te testen.
Begin 2018 verbonden de belangrijkste stedelijke stakeholders zich aan het initiatief. In een eerste pilootproject werd beslist om te focussen op uitdagingen in de zorg. Imec en UGent namen de stuurknuppel in handen en zetten groepsgesprekken op met verschillende medewerkers uit de zorgsector. Samen bepaalden die de doelgroep: minder mobiele senioren die gebukt gaan onder gevoelens van eenzaamheid en isolement.
Hoe doorbreek je die vereenzaming? De onderzoekers maakten gebruik van verschillende imec-methodologieën.
Eerst doken ze in de boeken. Wat voor oplossingen bestaan er vandaag al? Welke initiatieven werden er al genomen? Vanuit welk theoretisch kader moeten we vertrekken om de oplossing vorm te geven?
Dat ging samen met een pijnpuntenanalyse bij de doelgroep. De onderzoekers gingen langs bij de ouderen thuis om diepte-interviews af te nemen en goed te observeren. Daarnaast verkenden ze de context door verschillende hulpverleners aan het woord te laten en zelf ook vrijwilligerswerk uit te voeren.
Uit die combinatie van desk- en fieldresearch kristalliseerden zich drie problemen en oplossingen:
Het antwoord op deze drie uitdagingen? Hello Jenny: een technologische oplossing met verschillende elementen.
Het eerste element is een houten speakerbox bij de senior thuis, die werd gemaakt door het application prototyping team van imec. Met één druk op de knop legt de slimme speaker contact met een vrijwilliger – een student die regelmatig bij de senior op bezoek komt. De speaker voert een eenvoudig ja/nee-gesprek met de senior en stuurt die info door naar een chatbot op de smartphone van de vrijwilliger-student. Die chatbot registreert op zijn beurt de antwoorden en stuurt die terug naar de slimme speaker. De senioren en studenten waren nauw betrokken bij de bepaling van het design en de werking van deze systemen.
Daarnaast registreren sensoren aan de deur van de senior hoe vaak er iemand over de vloer komt. Is dat aantal opvallend laag? Dan vraagt de speakerbox aan de senior of die graag eens een bezoekje zou krijgen.
Het derde element is een platform waar de hulpverlener de situatie kan opvolgen: komt er wel genoeg volk over de vloer? Is er een match tussen de senior en de student? Hoe verlopen de contacten?
Zo kan de hulpverlener tijdig ingrijpen als er zich problemen voordoen.
Alle betrokkenen beoordelen het project positief. De senioren genoten van de bezoekjes en deelden gretig hun verhalen met de jongere generaties. En de studenten leerden bij door de cocreatie van de technologie en het contact met de ouderen. Allebei de groepen staan na deze ervaring positiever tegenover de rol van technologie in de zorg.
Logisch dat dit verhaal een vervolg krijgt. De technologie zal verder worden ontwikkeld, er komt een businessmodel om de box effectief te introduceren bij senioren en OCMW’s, en gedurende zes maanden zal de impact op grote schaal worden gemeten.
Wout Duthoo